تاثیر ذخیره‎سازی در سرما بر نشو و نما و تولیدمثل زنبور trichogramma brassicae bezd. (hym.; trichogrammatidae) در شرایط آزمایشگاهی

زنبور trichogramma brassicae bezdenko به عنوان فراوان‏ترین گونه‏ی استان‏های شمالی ایران، همه??ساله در اینسکتاریوم?های استان گلستان پرورش می?یابد و به منظور کنترل آفت helicoverpa armigera (hübner) در مزارع مختلف مانند پنبه، گوجه‏فرنگی و سویا رهاسازی می‎گردد. به منظور در اختیار داشتن تعداد کافی از این زنبور و رهاسازی آن در زمان?های دلخواه، صاحبان اینسکتاریوم‏ها مجبور به ذخیره?سازی آن در شرایط یخچال هستند. با توجه به اثرات منفی احتمالی سرما بر کیفیت این زنبور، در این پژوهش، تاثیر مدت‏زمان‏های مختلف ذخیره‏سازی در یخچال بر نشوونما و تولیدمثل آن مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، تخم?های شب?پره?ی مدیترانه?ای آرد (anagasta kuehniella zeller) شش روز پس از پارازیته شدن توسط زنبور که تقریباً با مرحله?ی پیش?شفیرگی زنبور در درون آن‏ها مصادف می‏باشد، برای مدت زمان‏های مختلف شامل صفر (شاهد)، 7، 14، 21، 30، 45 و 60 روز درون یخچال (دمای1±5 درجه‎ی سلسیوس و تاریکی مطلق) نگهداری شدند. پس از سپری شدن هر مدت زمان، تخم?های پارازیته شده از یخچال خارج شدند و پس از قرار گرفتن در شرایط اتاق، طول عمر زنبورهای کامل نر و ماده، میانگین روزانه‎ی پارازیتیسم، درصد خروج حشرات کامل و نسبت زنبورهای ماده اندازه?گیری و مقایسه گردیدند. داده?های حاصل با استفاده از نرم?افزار sas تجزیه واریانس شدند و میانگین فراسنجه‏ها با استفاده از آزمون lsd در سطوح احتمال یک و پنج درصد مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که طول مدت ذخیره‏سازی در یخچال بر تمام فراسنجه‏های اندازه‏گیری شده‏ی زنبور تاثیر معنی‏دار گذاشت. بیش?ترین میانگین طول عمر حشرات کامل نر و ماده به ترتیب 51/0±88/4 و 01/1±96/9 روز بود که به ترتیب در تیمار‎های 7 روز و شاهد مشاهده شدند. در مقابل، کوتاه‏ترین طول عمر حشرات کامل نر و ماده به ترتیب 12/0±46/1 و 27/0±82/1 روز بودند که هر دو در تیمار 60 روز محاسبه شدند. بیش?ترین میانگین پارازیتیسم روزانه (71/0±26/12 عدد تخم در روز) و درصد خروج حشرات کامل (97/0±49/94 درصد) در تیمار‎ 21 روز مشاهده شدند که با تیمار شاهد اختلاف معنی‏دار نداشتند. در مقابل، کم?ترین میانگین پارازیتیسم روزانه (55/0±1/2 عدد تخم در روز) و درصد خروج حشرات کامل (2/2±98/68 درصد) به ترتیب به تیمارهای 45 و 60 روز تعلق داشتند. بیش‏ترین (81/1±92/70 درصد) و کم‏ترین (32/1±46/58 درصد) نسبت افراد ماده به ترتیب به تیمارهای 60 روز و شاهد تعلق داشتند. بر اساس نتایج این پژوهش، ذخیره?سازی بلندمدتِ (45 و 60 روز) پیش?شفیره?های زنبور t. brassicae در شرایط یخچال توصیه نمی?گردد، اما تا 21 روز می?توان بدون کاهش چشمگیر در فراسنجه‏های نشوونمایی و تولیدمثلی زنبور، آن? را در شرایط یخچال ذخیره‏ نمود.???